Kolposkopiya nə deməkdir?
Kolposkopiya serviks, vajina və vulva toxumalarını araşdıran və görüntüyü müxtəlif dərəcələrdə böyüdərək böyüdücü bir şüşə kimi davranaraq bunu edən cihazın adıdır və bu əməliyyata kolposkopiya da deyilir. Çılpaq gözlə görünməyən bir çox detal kolposkopiya ilə görülə bilər və gözdə görünməyən bir çox patogen aşkar edilə bilər. Xüsusilə uşaqlıq boynu xərçəngi, vajina xərçəngi və vulva xərçəngi bu üsulla diaqnoz edilə bilər. Bu şəkildə xərçəngin xəbərçisi olan müxtəlif xəstəliklər də müşahidə edilə bilər.
Kolposkopiya necə aparılır?
Kolposkopiya ağrısız, ağrısız və asan bir müayinə metodudur. Hər şeydən əvvəl xəstə ginekoloji müayinə masasına uzanır. Ləkə adlanan alətlə vajinanın içi göründükdən sonra, anormallikləri izləmək üçün kolposkopun böyüdücü xüsusiyyətindən istifadə edərək vajinanın içi işıqlandırılır və cinsiyyət orqanları böyüdülür.
Prosedur zamanı, kolposkopiyadan əvvəl müayinə olunduğu kimi, mamalıq masasında arxada uzanmalısınız. Müayinə zamanı tətbiq olunan alət vajinanıza yerləşdirilir və serviksiniz asanlıqla görünür. Servikal və vajinal axıntı salin ilə çıxarılır və sonra serviksiniz xüsusi bir maye ilə islanır. Problemli bir toxuma və ya hüceyrə varsa, tətbiq olunan bu mayenin təsiri ilə bir sıra diaqnostik tapıntılar meydana gəlir. Bu şəkildə həkimimiz bu bölgələri ətraflı şəkildə müayinə edə bilər. Lazım gələrsə, müayinə üçün bu sahələrdən biopsiya (parça) götürülə bilər. Nümunə bu mövzuda mütəxəssis olan bir patoloq tərəfindən araşdırılacaq. Bütün bu proseslər ümumiyyətlə 20-30 dəqiqə çəkir.
Bir sözlə, kolposkopiya metodunu serviks, vajina və ya vulvanın böyütülməsi ilə müayinə olunmasına imkan verən teleskopik müayinə metodu kimi tərif edə bilərik. Kolposkop adlanan işıqlı cihaz uşaqlıq boynunun görüntüsünü böyütür, beləliklə daha yaxşı müayinə imkanı verir və həm görüntü, həm də biopsiya nümunəsi verir.
Kolposkopiya kim və niyə aparılır?
Kolposkopiyanın aparılmasına ehtiyac ümumiyyətlə anormal Smear test nəticələri olan xəstələrdə yaranır. Xüsusilə ASCUS, LSIL, HSIL və CIN kimi nəticələr yüngül və ya orta dərəcədə displazi olan hallarda lazım ola bilər. Bunun xaricində təkrarlanan iltihab və infeksiya varsa və xüsusən də Smear testi nəticəsində bu nəticəyə gəlsə, kolposkopiya edilə bilər. Bəzən, ginekoloji müayinə zamanı uşaqlıq boynu, vulva və vajinada anormallik hiss oluna bilər. Bu vəziyyətdə kolposkop cihazı faydalı olacaqdır.
Kolposkopiya zərərlidirmi?
Bu prosedur zamanı və ya sonrasında meydana gələcək hər hansı bir yan təsir və ya zərərdən bəhs edilmir. Ağrılı bir prosedur olmasa da, son dərəcə sadə və təhlükəsiz olması diqqət çəkir. Lakin bu prosesdən sonra ləkə şəklində tünd rəngli axıntı son dərəcə təbii olduğundan narahatlığa səbəb olmamalıdır. Kolposkopik biopsiya aparılırsa, 1 həftə cinsi əlaqədən qaçınmaq lazımdır. Bu müddət ərzində hovuza və dənizə girməmək də vacib bir xəbərdarlıq olacaq. Biyopsi aparılıbsa, prosedurdan sonrakı günlərdə yüngül kramp və yüngül qanaxma müşahidə oluna bilər, ancaq bu təbiidir və narahatlığa səbəb olmamalıdır. Mümkün bir anormallik varsa, mütləq həkiminizə məlumat verməlisiniz.
Niyə kolposkopiya aparılır?
Kolposkopiya, smear testi ilə aşkarlanan anormal hüceyrə dəyişikliklərinin səbəbini anlamaq üçün aparılır. Uşaqlıq boynunda xərçəngə çevrilmə riski olan lezyonların aşkarlanmasında da təsirlidir.
Kolposkopiya nə vaxt aparılır?
Kolposkopiya və biopsiya tələb edən bəzi şərtlər belədir;
⦁ PAP yaxması nəticəsində serviks meydana gətirən hüceyrələrdə ağır və ya orta dərəcədə xərçəng riskinin (displazi) olduğu aşkarlanan qadınlar üçün lazım ola bilər. (Ləkə nəticəsində ASCUS, ASC-H, LSIL, HSIL, CIN II-III)
⦁ Müayinə zamanı uşaqlıq boynunun anormal görünüşünün olması
⦁ Sitoloji histoloji uyğunsuzluğun aşkarlanması
⦁ Kişi cinsi əlaqədən sonra qan tökür
⦁ HPV 16 və HPV 18 testləri müsbət nəticələr verir
Kolposkopiya niyə vacibdir?
Kolposkopiya vacibdir, çünki bu metodla uşaqlıq boynu xərçənginə çevrilmə riski olan lezyonlar erkən mərhələdə aşkar edilir və beləliklə, servikal xərçənglər erkən mərhələdə aşkar edilə bilər.
Kolposkopiya bu sahədə təcrübəli ginekoloqlar tərəfindən edilməlidir. Bu tətbiqetmə təcrübəsi olmayan insanlar tərəfindən kolposkopik müayinə çox dəqiq nəticə verməyə bilər. Mütləq müraciətinizi edəcək həkimdən bu sahədə təcrübəsinin olub olmadığını soruşmalısınız.
Kolposkopiyaya necə hazırlaşmalıyam?
Kolposkopiya əməliyyatı üçün sizə verilən randevu vaxtından 24 saat əvvəl vajina çəkməməlisiniz. Bundan əlavə, vajinal dərmanlardan və ya tamponlardan istifadə etməməlisiniz. Bu müddət ərzində cinsi əlaqədən də çəkinməlisiniz.
Kolposkopiya nəticəsi
Kolposkopik müayinədən sonra həkiminiz boyanma nəticəsində serviks nahiyəsində rəng və ləkə dəyişikliklərinin olub olmadığını müşahidə edəcək və sizə məlumat verəcəkdir. Lazım gələrsə, bu dəyişikliklərin mövcud olduğu bölgələrdən biopsiya nümunələri götürülə bilər. Uşaqlıq boynu xərçənginə səbəb ola biləcək lezyonların olub-olmaması biopsiya ilə aşkarlanacaq. Biyopsi nəticəsində aşağı dərəcəli lezyonlar (LSIL və ya CIN1) aşkar edilərsə, ümumiyyətlə təqib tövsiyə olunur. Yüksək dərəcəli lezyonlar (HSIL və ya CIN2 CIN3) varsa, zəli / konizizasiya tövsiyə olunur. Uşaqlıq boynu xərçəngi kimi bir vəziyyətlə qarşılaşarsa, doğru hərəkət əməliyyat olacaqdır. Bu mərhələdə həyata keçirilə bilən cərrahi əməliyyatlar xəstənin yaşına, ailə vəziyyətinə, uşaq gözləntisinə, şiş ölçüsünə, MRI və ya PET KT nəticələrinə görə qərar verilir.